Ukkel (Bosvoorde)
Hippodroom
Architect: Origin Architecture & Engineering

Hippodroom schittert met baksteenrenovatie

 
Hippodroom schittert met baksteenrenovatie
De hippodroom van Bosvoorde straalt opnieuw. De grote en kleine tribune uit het einde van de negentiende eeuw kregen een fikse restauratiebeurt, net als het weeggebouw uit begin vorige eeuw en de modernistische starttoren, ontworpen door architect Breydel.
 
Na de laatste paardenwedstrijd in 1995 takelde de hippodroom van Bosvoorde danig af. Pas onlangs vond het Brussels Gewest een nieuwe bestemming voor de laatste nog overblijvende hippodroom van de hoofdstad. De site wordt een recreatiedomein met aandacht voor sport, cultuur, natuur en ontspanning, genaamd Droh!me. In de zomer van 2018 zal het zogenaamde ‘melting park’ alle registers opentrekken. Tot dan bouwt de uitbater van de 32 hectare groene long naast het Zoniënwoud de site alvast gestaag uit met de bestaande golfbaan en onder andere sportvelden, een boerderij, een schaatsbaan en een brasserie.

De oude infrastructuur van de hippodroom maakt deel uit van het Droh!me-project. In het weeglokaal zal bijvoorbeeld de brasserie worden ondergebracht. De voorbije twee jaar heeft Monument Vandekerckhove de tribunes, het weeglokaal en de starttoren grondig gerestaureerd in opdracht van het Brussels Gewest.
 

Pittoresk karakter

 
Pittoresk karakter
“Bij het uittekenen van de restauratie wilden we het pittoreske karakter van de gebouwen benadrukken”, legt architecte Julie Scandolo van het Brussels bureau Origin Architecture & Engineering de filosofie achter de werkzaamheden uit. “Voorts hebben we de functies van de gebouwen beter leesbaar gemaakt. Alle bijgebouwen en minderwaardige aanpassingen hebben we daarom weggewerkt.”
 
“De grote tribune dateert uit 1875 en de nabijgelegen kleine tribune werd in 1878 gebouwd. De toenmalige eclectische stijl van Edouard Keilig is nog steeds zichtbaar, hoewel het houten gebouw later met staal, baksteen en beton werd verbeterd”, geeft Scandolo mee. “Bij de restauratie van de tribunes gingen we vooral uit van de situatie in de jaren twintig van vorige eeuw. Het weeglokaal werd in 1900 gebouwd en kreeg in 1951 een modernistische uitbreiding.

Die uitbreiding, ontworpen door architect Breydel, hebben we behouden omdat het in lijn ligt met de nabijgelegen starttoren en de trappen waarmee Breydel de tribunes heeft uitgebreid. Oorspronkelijk zat de betonnen starttoren niet in de te restaureren gebouwen, maar gelukkig hebben we dat gebouw opgevist.”
 

Uitgebreide restauratiewerken

 
Uitgebreide restauratiewerken
“De restauratie- en herstellingswerken waren uitgebreid”, stipt projectleider Timothy Messiaen van Monument Vandekerckhove aan. “De gebouwen bevonden zich in een zeer slechte staat. Regen, wind en vandalen hadden jarenlang vrij spel gekregen. Van augustus 2014 tot mei 2016 hebben we op de site gewerkt.
 
Ik schat dat een op vijf medewerkers van Monument Vandekerckhove aan het project heeft bijgdragen.” De meest opvallende restauratie vormden de schilderwerken van namaakbaksteen op de pleisterbezetting. “Vanop afstand lijken de grote en kleine tribunes baksteengebouwen, maar dat klopt niet”, zegt Messiaen. “Op het pleisterwerk hebben we minutieus bakstenen en voegen geïmiteerd. Het stucwerk zelf rust op een bakstenen muur. Een familie restaurateurs heeft de imitaties aangebracht, waarna Altri Tempi, een dochterbedrijf van Monument Vandekerckhove, de schilderwerken heeft uitgevoerd. Om de juiste kleurnuances te vinden, hebben we samen met Origin heel wat tests uitgevoerd. De echte bakstenen muren van het weeglokaal vormden overigens de inspiratie voor de baksteenimitaties van de tribunes.

Ook de restauratie met ter plaatse gloeiend gestookte klinknagels springt in het oog. De klinknagels werden in de uitgebreide staalstructuur van de grote tribune vastgeklonken. “Alle zichtbare klinknagels hebben we op de traditionele, ambachtelijke manier opnieuw aangebracht”, geeft Scandolo mee.
 
 
Aan die grote tribune had Monument Vandekerckhove overigens heel wat werk. “Na het strippen van de niet-originele elementen, een doortastende reiniging en de opmaak van het schadebeeld hebben we de betonnen tribuneplatformen en Breydel-trappen hersteld met bewapening en behandeld tegen betonrot. Voorts voerden we metselwerk uit, herstelden we de treden in natuursteen en restaureerden we de metalen tribune en de dakstructuur”, aldus Messiaen. Net als vroeger zal het dak van de grote tribune opnieuw voor het grote publiek toegankelijk zijn. Het 750 m² grote terras kreeg daarom een vloeibare dichting (Alsan PMMA) en de authentieke balustrade werd nauwkeurig gerestaureerd. Het decoratief schrijnwerk, de witstenen lijsten en ornamenten karakteriseren het gebouw.
 
“De naastgelegen kleine tribune bestaat voornamelijk uit houtwerk”, legt de projectleider verder uit. “Onze schrijnwerkers hebben met alle versieringen, zoals friezen en frontons, hun handen vol gehad.” Aan het weeglokaal heeft Monument Vandekerckhove ook stabiliteitswerkzaamheden uitgevoerd. Het gebouw had na heel wat verzakkingen immers een nieuw evenwicht gevonden. Met micropalen heeft de restaurateur de situatie versterkt. Het weeglokaal kreeg eveneens een volledig in het atelier gerestaureerde lantaarntoren, een vernieuwing van de leien dakbekleding, gerestaureerde houten raamprofielen en een restauratie van de metalen aanplakborden.
 

Groepswerk

 
Groepswerk
De diverse specialisaties van Group Monument kwamen in dit project aan bod. “We hebben verschillende zusterbedrijven ingeschakeld voor de restauratiewerken”, zegt Messiaen. 
 
“Monument Vandekerckhove verzorgde de algemene restauratiewerkzaamheden. De steenkapperij leverde niet enkel de natuursteen, maar de stielmannen herstelden ook de bestaande natuursteen ter plaatse. Monument Hainaut stond in voor de restauratie en de reproductie van het schrijnwerk. De specialisten van MRT pakten de beschadigde betonnen elementen aan en voerden de stabiliteitswerken uit. Altri Tempi, ten slotte, werkte de vele decoratieve schilderwerken uit.”

Voor het bedrijf uit Ingelmunster vormt de hippodroom een mooie referentie. “Omdat zo veel medewerkers aan het project gewerkt hebben, hebben we er zelfs een bezoekdag voor de medewerkers en hun familie georganiseerd”, besluit Messiaen met een anekdote die de band van Group Monument met het project in de verf zet.

5.000.000,00 Euro

Bedrag der werken (excl. BTW)

1875

Originele bouw

5

Group Monument bedrijven